„Odyseja” Christophera Nolana — ruszyły zdjęcia do filmu dekady!

Odyseja to jeden z utworów od lat uznawanych za niemożliwe do przeniesienia na wielki ekran. Podejmowane próby do tej pory były raczej niepewne, skromne, nieudane. Czy Christopher Nolan dokona cudu?

Odyseja i Iliada to dwa najważniejsze greckie poematy i jedne z najistotniejszych dzieł kultury w historii ludzkości. Ich wpływ na literaturę, teatr i kino jest niemożliwy do krótkiego opisania. Tematycznie, strukturalnie, pod każdym możliwym względem przypisane Homerowi dzieła zmieniły zachodnią cywilizację, do dziś dyktując twórcom wiele zasad narracyjnych.

Pierwsza filmowa adaptacja ukazała się w 1911 roku. L’Odissea wyreżyserowana przez Giuseppe de Liguoro pokrywa jedynie niewielki fragment eposu, trwa w końcu jedynie 44 minuty. Film był elementem światowej wystawy mającej na celu uczcić 50. rocznicę zjednoczenia Włoch. Dopiero 40 lat później, w 1954 roku, filmowcy stanęli z Homerem w szranki raz jeszcze. Ulisses był już utworem wysokobudżetowym i pełnometrażowym, próbującym przedstawić jak najwięcej wydarzeń z oryginalnej historii. W głównej roli wystąpił Kirk Douglas. Jednak najwierniejszą, do tej pory, i najlepiej przyjętą adaptacją był miniserial Odyseja z 1968 roku. Projekt był efektem koprodukcji włoskiej, niemieckiej i francuskiej oraz dziełem rąk wielu utalentowanych artystów, dla których głównym celem było nie tylko jak najdokładniejsze przeniesienie życia Odyseusza na ekran, ale również skrupulatne oddanie antycznych realiów.

Na przestrzeni dekad różni filmowcy podejmowali jeszcze próby zmierzenia się z wielkim arcydziełem. Niektórzy reinterpretowali tematy podejmowane w utworze. Ulysse 31 to futurystyczny serial animowany przenoszący historię do XXXI wieku. Legendarny grecki reżyser, Theo Angelopoulos, w swoim Spojrzeniu Odyseusza wykorzystał wiele elementów z mitologicznej opowieści, odnosząc się zarówno do konkretnych wydarzeń, jak i tematyki: powrotu do domu po wyniszczającej wojnie. Podobnie kreatywnej, luźnej adaptacji dokonali bracia Coen w Bracie, gdzie jesteś?.

Teraz Christopher Nolan stanie za kamerą najdroższej do tej pory, bezpośredniej adaptacji. W tym tygodniu ruszyły zdjęcia. Podsumujmy wszystko, co do tej pory o filmie wiemy!

Warto podkreślić okoliczności, w jakich Christopher Nolan rozpoczyna pracę nad Odyseją. Oppenheimer odniósł gigantyczny, niepodważalny sukces. Pomijając fantastyczne recenzje i siedem Oscarów, film zarobił 975 milionów dolarów, stając się najlepiej zarabiającym filmem biograficznym oraz filmem o tematyce wojennej w historii kina. Obecnie jest też trzecim najlepiej zarabiającym filmem z kategorią R w historii, ustępując jedynie Jokerowi oraz zeszłorocznemu Deadpool & Wolverine. Zapewne nie muszę naszym czytelnikom tłumaczyć, że jest to o tyle imponujący wynik, że jesteśmy w okresie postpandemicznym, w którym widzowie zdecydowanie rzadziej chodzą do kina, a filmy niebędące częściami wielkich marek radzą sobie znacznie, znacznie gorzej niż przed 2020.

Oppenheimer nie jest jednak jedynym niedawnym sukcesem finansowym Nolana. W 2024 roku do kin w szerokiej dystrybucji powrócił Interstellar. Film poradził sobie fenomenalnie, zarabiając 37 miliony dolarów. Jeśli chodzi o kina IMAX, była to najlepsza finansowo ponowna premiera w historii. Film w weekend otwarcia radził sobie lepiej niż najnowsze tytuły, na czele z sequelem Vaiany. Na ten moment Nolan jest ósmym najlepiej zarabiającym reżyserem w historii. Przed nim w rankingu znajdują się m.in. Steven Spielberg, James Cameron, Peter Jackson, bracia Russo, David Yates.

Nolan w 2024 roku mógł zdecydować się na wszystko. Otrzymał od Hollywood swobodę absolutną. Prawdopodobnie mówimy tu o jednej z największych białych kart w historii. Jeśli nie największej. Studia rzuciły się na reżysera, chcąc zapewnić sobie, że to dla nich nakręci kolejny film. Warner Bros. liczyło, że odzyskają twórcę, wypłacając mu nawet dodatkową premię za Tenet. Nolan pozostał jednak przy Universalu, który ponownie zapewnił mu absolutną twórczą swobodę, pełne kinowe okienko oraz jeden z najwyższych budżetów w jego karierze.

Nie jesteśmy pewni dokładnej sumy, ale Odyseja najpewniej kosztuje około 250 milionów dolarów. Nic dziwnego, Nolan planuje, jak zawsze, jak największą część pracy wykonać na planie, posługując się przede wszystkim efektami praktycznymi. Zdjęcia na dodatek będą miały miejsce w wielu państwach, w tym na całym obszarze basenu Morza Śródziemnego.

Oczywiście, wyobraźnię fanów rozpaliła informacja, którą podano od razu z ogłoszeniem filmu. Nolan wykorzysta do pracy nowoczesną technologię IMAXa. Mówimy tu o zupełnie nowych kamerach, określanych jako swojego rodzaju next-geny w stosunku do tych używanych obecnie przez filmowców. Kamery rejestrować będą obraz w jeszcze większej rozdzielczości, poprawiono zakres dynamiki oświetlenia. Same urządzenia mają być lżejsze, nieco mniejsze i znacznie prostsze w obsłudze, co jest o tyle ważne, że fizyczne ograniczenia przy korzystaniu z kamer IMAX zawsze były ich największą bolączką. Kamery będą też znacznie ciszej pracować. Filmowcy będą mieli możliwość nakręcenia jeszcze większej liczby materiału IMAXem.

A nowa kamera to tylko początek atrakcji.

Nie znamy jeszcze wielu innych szczegółów produkcji, nie możemy (na razie!) docenić w pełni skali przedsięwzięcia. Dotarło jednak do nas kilka konkretnych informacji. Przede wszystkim Nolan na potrzeby filmu wzniósł wielkie dekoracje (dużo wskazuje na to, że w dużej mierze od podstaw zbudowano ulice Troi w Maroko) czy przygotował umiejscowione na wodzie prototypy antycznych okrętów. W przypadku cyklopa, Polifema, również zrezygnował z CGI i postawił na mechaniczną, antropomorficzną marionetkę, mającą aż 6 metrów wysokości. Póki co nie wiemy, jakie plany reżyser ma wobec innych mitologicznych stworów.

Maroko, Wielka Brytania, Włochy, Turcja i Grecja to tylko niektóre z potwierdzonych lokacji, w jakich pracować będzie Christopher Nolan. Ekipa odwiedzi między innymi wszystkie miejsca, które historycy łączą z przygodami Odyseusza.

Nestor Cave, w której kręcone będą sceny z udziałem Polifema, jest bezpośrednio powiązana z historią Odyseusza oraz króla Nestora, który powinien zresztą się w filmie pojawić. Liczne sceny kręcone będą na Favignanie, gdzie Odyseusz miał z załogą rzeczywiście wylądować i wraz z nią posilić się pieczonymi kozami. Inne charakterystyczne miejsca, które znalazły się na liście lokacji to: Yason Burnu, Aït Ben Haddou, Methoni Castle, Rzym, Almirolakas Beach (gdzie od podstaw zostanie wybudowana wioska i przeprowadzane zostaną pirotechniczne operacje), Eleia, Acrocorinth (monumentalna skała wznosząca się nad Koryntem).

Do tak dużej produkcji Nolan musiał zebrać sprawdzonych współtwórców. Dlatego też autorem zdjęć został oczywiście Hoyte Van Hoytema. Nie znamy jeszcze nazwiska scenografa, ale wiemy, że kostiumy ponownie zaprojektuje Ellen Mirojnick. Muzykę skomponuje Ludwig Göransson. Czekamy jeszcze na szczegóły dotyczące innych produkcyjnych zespołów, ale wszystko wskazuje na to, że będą one złożone ze stałych towarzyszy Nolana.

W przypadku obsady sytuacja wygląda już nieco inaczej.

Główną rolę zagra oczywiście Matt Damon. Chociaż będzie to jego trzeci wspólny projekt z Nolanem, to dopiero teraz wystąpi na pierwszym planie. Co prawda, choć tylko on w roli Odyseusza jest potwierdzony oficjalnie, to oczywiste jest, że Tom Holland gra Telemacha, syna władcy Itaki. Od początku wszyscy dziennikarze donosili, że to właśnie ci aktorzy znajdą się w centrum obsady, a Telemach jest drugą najważniejszą postacią utworu. Dla Hollanda będzie to pierwszy od lat tak ważny i tak ciekawy projekt, niebędący jednocześnie częścią Marvel Cinematic Universe. To przede wszystkim duża szansa dla niego, by pokazać, że w Hollywood jest dla niego miejsce poza superhero.

Razem z Hollandem wystąpi na ekranie Zendaya, chociaż zgodnie z donosami będzie to raczej rola niewielka. Wydawało się, że siłą rzeczy mały występ zaliczy też Robert Pattinson, w końcu miał niedługo rozpocząć pracę na planie The Batman Part II. Teraz wiemy jednak, że zdjęcia do filmu Reevesa ruszą pod koniec roku. Kto wie, może Pattinsona na ekranie ujrzymy w znacznie większym zakresie, niż mogło się nam wydawać.

Reszta obsady składa się w równej mierze z byłych artystów Nolana i zupełnie nowych twarzy. Przed kamerę twórcy Incepcji powracają: Anne Hathaway, Elliot Page, Benny Safdie, Himesh Patel, Bill Irwin. Po raz pierwszy z Nolanem okazję współpracować mają: Charlize Theron, Jon Bernthal, Lupita Nyong’o, Mia Goth, Samantha Morton, John Leguizamo, Corey Hawkins, Will Yun Lee, Nick E. Tarabay czy Iddo Goldberg. Prawdopodobnie w obsadzie znajdzie się jeszcze wiele innych osób, na których ogłoszenie musimy poczekać. Liczne plotki sugerowały, że w filmie pojawić się może Robert Downey Jr, ale najprawdopodobniej zdjęcia do Avengers: Doomsday mu to uniemożliwiły.

AKTUALIZACJA: Do obsady dołączył Cosmo Jarvis, gwiazdor zeszłorocznego hitowego serialu Szogun.

Odyseja zadebiutuje 17 lipca 2026 roku. O wszystkich informacjach dotyczących produkcji będziemy Was na bieżąco informować!